زاماک پنجره دوجداره؛ قطعه‌ای کوچک با نقشی بزرگ در عایق‌بندی
زاماک (Zamak) نام یک برند یا کارخانه نیست، بلکه یک آلیاژ ریخته‌گری است که در ساخت بسیاری از قطعات یراق‌آلات درب و پنجره دوجداره به‌کار می‌رود. این قطعه در بازار با نام زاماک پنجره دوجداره شناخته می‌شود و وظیفه اصلی آن نگهداشتن لنگه بازشو و قفل شدن کامل پنجره است.
ابعاد معمول زاماک حدود ۴ تا ۴.۵ سانتی‌متر است، اما نقش آن در عملکرد پنجره بسیار کلیدی است. هرچه زاماک کیفیت بالاتری داشته باشد، عایق‌بندی پنجره در برابر صدا، گردوغبار و سرما/گرما بهتر خواهد بود.
ترکیبات آلیاژ زاماک
زاماک از ترکیب چند فلز ساخته می‌شود. پایه اصلی آن روی (Zn) است و با درصدهای کمتری از فلزات دیگر ترکیب می‌شود.
| عنصر | درصد تقریبی | نقش در آلیاژ |
| روی (Zn) | ۸۵ – ۹۵٪ | استحکام و مقاومت در برابر خوردگی |
| آلومینیوم (Al) | ۴ – ۵٪ | افزایش سختی و دوام |
| منیزیم (Mg) | ۰.۵ – ۱٪ | بهبود خواص مکانیکی |
| مس (Cu) | تا ۰.۵٪ | افزایش استحکام کششی |
| عناصر جزئی (نیکل، کروم، قلع…) | کمتر از ۱٪ | بهبود ویژگی‌های فنی و مقاومتی |
به دلیل این ترکیب، زاماک علاوه بر سبکی، مقاومت خوبی در برابر فشار، ضربه و رطوبت دارد.
زاماک یا همان کیپر اسپانیولت (Roller Cam Keeper) نگهدارنده لنگه بازشو است.
مکانیزم آن به این صورت است:
- با چرخاندن دستگیره، بادامک یا استوانه اسپانیولت حرکت می‌کند.
- این قطعه پشت زاماک گیر کرده و لنگه پنجره به فریم می‌چسبد.
- در نتیجه، پنجره قفل شده و عایق‌بندی کامل می‌شود.
اگر زاماک کیفیت پایین داشته باشد یا درست تنظیم نشود، پنجره به‌طور کامل بسته نمی‌شود و نشتی هوا یا صدا ایجاد خواهد شد.
تفاوت زاماک پنجره لولایی و کشویی
زاماک در پنجره‌های مختلف طراحی متفاوتی دارد.
این تفاوت باعث می‌شود که زاماک هر سیستم فقط با همان یراق سازگار باشد.
| نوع پنجره | نوع بادامک اسپانیولت | نوع زاماک مورد استفاده |
| پنجره لولایی (تک‌حالته و دوحالته) | بادامک استوانه‌ای | زاماک استوانه‌ای |
| پنجره کشویی | بادامک قارچی | زاماک قارچی یا کشویی |
تعداد زاماک در هر پنجره
تعداد زاماک به ابعاد لنگه و نوع بازشو بستگی دارد:
- پنجره‌های تک‌حالته یا کشویی → زاماک فقط در یک ضلع (سمت دستگیره) نصب می‌شود.
- پنجره‌های دوحالته → زاماک در سه یا چهار ضلع لنگه نصب می‌شود.
قاعده کلی:
تعداد زاماک = تعداد بادامک‌های اسپانیولت
جنس زاماک: فلزی یا پلاستیکی؟
- زاماک فلزی (آلیاژی): رایج‌ترین نوع، ساخته شده از آلیاژ Zamak → دوام بالا، عمر طولانی.
- زاماک پلاستیکی فشرده: ارزان‌تر، سبک‌تر، اما مقاومت و طول عمر کمتر.
در شرکت‌های معتبر مانند پارسه‌وین، همیشه از زاماک فلزی باکیفیت برای تضمین عایق‌بندی و استحکام درب و پنجره UPVC و آلومینیوم استفاده می‌شود.
دلایل خرابی یا شکستن زاماک
- فشار زیاد بادامک به دلیل رگلاژ نامناسب
- استفاده از جنس بی‌کیفیت یا غیراستاندارد
- نصب نادرست و عدم قرارگیری دقیق مقابل بادامک
- استهلاک طبیعی پس از سال‌ها استفاده
در صورت خرابی، زاماک باید فوراً تعویض شود تا عملکرد عایق‌بندی پنجره مختل نشود.
نحوه نصب و تنظیم زاماک (گام‌به‌گام)
- باز کردن لنگه پنجره
- علامت‌گذاری محل قرارگیری بادامک اسپانیولت
- بستن لنگه و مشخص کردن نقطه روی فریم
- نصب زاماک در نقطه علامت‌خورده با پیچ سرمته
- تست بسته شدن کامل لنگه
🔧 اگر زاماک در محل درست نصب نشود، پنجره رگلاژ نمی‌شود و هوا یا صدا به داخل نفوذ خواهد کرد.
قیمت زاماک پنجره دوجداره
زاماک یکی از کوچک‌ترین اما حیاتی‌ترین قطعات پنجره دوجداره است. قیمت آن در مقایسه با کارایی بالایش بسیار پایین است.
- محدوده قیمت: ۶,۰۰۰ تا ۱۰,۰۰۰ تومان (بسته به جنس و کیفیت ریخته‌گری)
- عوامل مؤثر بر قیمت:
- جنس (فلزی یا پلاستیکی)
- کیفیت ریخته‌گری و برند سازنده
- تیراژ خرید (تکی یا عمده)
جمع‌بندی
زاماک پنجره دوجداره شاید در ظاهر قطعه‌ای کوچک به نظر برسد، اما نقش آن در عایق‌بندی، امنیت و طول عمر پنجره بسیار بزرگ است. انتخاب زاماک باکیفیت باعث می‌شود:
- پنجره‌ها به‌طور کامل بسته شوند
- مصرف انرژی کاهش یابد
- صدا و گردوغبار وارد محیط نشود
- عمر مفید یراق‌آلات افزایش یابد
شرکت پارسه‌وین در تمامی محصولات UPVC و آلومینیومی خود از بهترین نوع زاماک استفاده می‌کند تا کیفیت نهایی درب و پنجره‌های تولیدی همواره در سطح استانداردهای جهانی باقی بماند.
