یراقآلات درب و پنجره به مجموعه قطعات و مکانیزمهایی گفته میشود که وظیفه باز و بسته شدن، قفل شدن، تنظیم، حرکت نرم و افزایش ایمنی درب و پنجره را بر عهده دارند.
به بیان سادهتر، اگر پروفیل و شیشه را بدنه درب و پنجره در نظر بگیریم، یراقآلات بخش عملکردی و تعیینکننده کیفیت استفاده از آن هستند.
این مقاله با هدف آشنایی با انواع یراقآلات درب و پنجره و نقش آنها در انتخاب سیستم مناسب پنجره نوشته شده است تا دید دقیقتری نسبت به تفاوتها و کاربردهای هر نوع ایجاد شود.
کیفیت یراقآلات تأثیر مستقیمی بر موارد زیر دارد:
- طول عمر درب و پنجره
- میزان عایقبندی حرارتی و صوتی
- امنیت در برابر ورود غیرمجاز
- راحتی استفاده روزمره
به همین دلیل، حتی بهترین پروفیلها نیز بدون یراقآلات مناسب، کارایی مطلوبی نخواهند داشت.
چرا کیفیت یراقآلات در عملکرد درب و پنجره مهم است؟
یراقآلات فقط قطعات جانبی نیستند؛ بلکه مستقیماً بر تجربه کاربر و دوام کل سیستم اثر میگذارند.
استفاده از یراق بیکیفیت میتواند باعث مشکلاتی مانند:
- سخت باز و بسته شدن پنجره پس از مدتی استفاده
- افت عایقبندی و نفوذ هوا یا صدا
- کاهش امنیت بهدلیل قفلپذیری ضعیف
- افزایش استهلاک لولاها و قطعات متحرک
در مقابل، یراقآلات استاندارد و متناسب با نوع پنجره، باعث عملکرد نرم، عمر طولانیتر و حفظ کیفیت اولیه درب و پنجره در طول زمان میشوند.

انواع اصلی یراقآلات درب و پنجره
بهطور کلی، یراقآلات درب و پنجره به دو دسته اصلی تقسیم میشوند:
- یراقآلات آلومینیومی
- یراقآلات UPVC
این دستهبندی بر اساس نوع سیستم درب و پنجره انجام میشود و هر گروه، زیردستهها و کاربردهای خاص خود را دارد.
1- یراقآلات درب و پنجره آلومینیومی
یراقآلات آلومینیومی برای سیستمهای درب و پنجره آلومینیومی طراحی شدهاند و معمولاً در پروژههای مدرن، نماهای شیشهای و سازههای با دهانههای بزرگ مورد استفاده قرار میگیرند.
مهمترین ویژگی این نوع یراقها، تحمل وزن بالا و استحکام مناسب در ابعاد بزرگ است.
زیردستههای رایج یراقآلات آلومینیومی
یراق پنجره لولایی آلومینیومی
مناسب پنجرههایی با بازشوی تکحالته یا دوحالته که نیاز به آببندی دقیق و حرکت نرم دارند.
یراق پنجره کشویی (ریلی)
مورد استفاده در پنجرهها و دربهایی که روی ریل حرکت میکنند و تمرکز آنها بر تحمل وزن و حرکت روان است.
یراق لیفتانداسلاید (Lift & Slide)
برای دربها و پنجرههای بزرگ و سنگین آلومینیومی که ابتدا بالا آمده و سپس بهصورت کشویی باز میشوند؛ گزینهای رایج در پروژههای لوکس.
پیشنهاد ویژه: خرید پنجره لیفت اند اسلاید
یراق پنجره فولکسواگنی
سیستمی ترکیبی که امکان بازشوی لولایی و حرکت کشویی را همزمان فراهم میکند و در فضاهای محدود کاربرد دارد.
یراق دربهای آلومینیومی
شامل لولاها و قفلهای مقاوم که بیشتر با هدف افزایش امنیت و دوام در دربهای ورودی یا داخلی استفاده میشوند.

2- یراقآلات درب و پنجره UPVC
یراقآلات UPVC برای سیستمهای ساختهشده از پروفیل یوپیویسی طراحی شدهاند و نقش مهمی در عایقبندی، قفلپذیری چندنقطهای و سهولت استفاده دارند.
این نوع یراقها در پروژههای مسکونی بسیار پرکاربرد هستند.
پیشنهاد ویژه: خرید پنجره دوجداره upvc
زیردستههای رایج یراقآلات UPVC
یراق پنجره لولایی UPVC
پرکاربردترین نوع یراق که در پنجره دوجداره تک حالته، پنجره دوجداره دوحالته و پنجره سایبانی استفاده میشود.
یراق پنجره کشویی UPVC
مناسب پنجرههایی که بهصورت افقی روی ریل حرکت میکنند و برای فضاهای با محدودیت بازشو کاربرد دارند.
پیشنهاد ویژه: خرید پنجره دوجداره کشویی
یراق پنجره فرانسوی
برای پنجرههای دو لنگه با بازشوی کامل که نور و تهویه بیشتری ایجاد میکنند.
پیشنهاد ویژه: خرید پنجره دوجداره فرانسوی (دولنگه بازشو)
یراق پنجره فولکسواگنی UPVC
ترکیبی از عملکرد لولایی و کشویی که در پروژههای خاص استفاده میشود.
پیشنهاد ویژه: پنجره دوجداره فولکس واگنی
یراق دربهای UPVC (سرویسی و بالکنی)
مخصوص دربهای بالکن و تراس که نیاز به قفلپذیری مناسب و استفاده مداوم دارند.

تفاوت یراقآلات آلومینیومی و UPVC در چیست؟
تفاوت این دو نوع یراق بیشتر به نوع سیستم درب و پنجره و شرایط استفاده بازمیگردد.
یراقآلات آلومینیومی معمولاً برای دهانههای بزرگ، وزنهای بالا و پروژههای مدرن به کار میروند، در حالی که یراقآلات UPVC بیشتر در فضاهای مسکونی و پنجرههای با ابعاد استاندارد استفاده میشوند.
انتخاب صحیح یراق باید بر اساس وزن لنگه، نوع بازشو، محل نصب و کاربری ساختمان انجام شود تا عملکرد نهایی سیستم دچار افت نشود.
ارتباط یراقآلات با سیستم درب و پنجره
یراقآلات بهصورت مستقل کارایی کامل ندارند و همواره بهعنوان بخشی از یک سیستم یکپارچه درب و پنجره در نظر گرفته میشوند.
به همین دلیل، انتخاب نوع یراق همواره باید متناسب با پروفیل، شیشه و نوع بازشو انجام شود.
سؤالات متداول درباره یراقآلات درب و پنجره
در بسیاری از پروژهها، یراقآلات بهعنوان بخشی از سیستم درب و پنجره ارائه میشوند و بهصورت مستقل کاربرد کامل ندارند.
در صورت انتخاب یراق مناسب و نصب اصولی، یراقآلات میتوانند سالها بدون افت عملکرد مورد استفاده قرار گیرند.
بله، بسته به نوع سیستم، ابعاد و کاربری فضا، امکان انتخاب نوع یراق متناسب با نیاز پروژه وجود دارد.
جمع بندی
یراقآلات درب و پنجره یکی از مهمترین اجزای هر سیستم ساختمانی هستند که مستقیماً بر کیفیت، امنیت و دوام درب و پنجره تأثیر میگذارند.
این یراقها بهطور کلی در دو گروه اصلی آلومینیومی و UPVC قرار میگیرند و هرکدام زیردستهها و کاربردهای خاص خود را دارند که انتخاب صحیح آنها نقش مهمی در عملکرد نهایی پنجره ایفا میکند.