«خودکشی شیشه سکوریت» اصطلاحیه که وقتی شیشه سکوریت بدون ضربهی واضح و ناگهانی یکدفعه خرد میشه به کار میبرن. ظاهرش اینه که “خودبهخود شکست”، اما در واقع معمولاً یک علت پنهان (نقص ریز، تنش، نصب غلط، یا شوک حرارتی) از قبل وجود داشته که در یک لحظه خودش رو آزاد کرده.
چرا شیشه سکوریت با اینکه مقاومه، ممکنه ناگهانی بشکنه؟
شیشه سکوریت نسبت به شیشه معمولی مقاومتره، ولی “نشکن” نیست. دلیلش هم اینه که در فرآیند سکوریت، داخل شیشه تنشهای فشاری/کششی کنترلشده ایجاد میشه؛ همین تنشها مقاومت رو بالا میبرن، اما اگر یک نقطه ضعف ایجاد بشه، شکست میتونه سریع و کامل رخ بده.
مهمترین علتهای خودکشی شیشه سکوریت
1) ناخالصی در شیشه (بهخصوص Nickel Sulfide)
یکی از شناختهشدهترین علتها وجود ذرات خیلی ریز ناخالصی در ساختار شیشه است (معمولاً سولفید نیکل). این ذرات ممکنه با گذر زمان تغییر فاز بدن و باعث شکست ناگهانی بشن؛ حتی اگر ظاهر شیشه کاملاً سالم بوده.
2) آسیب ریز در لبهها یا گوشهها (قاتل شماره ۱ در نصب)
لبه و گوشهی شیشه سکوریت حساسترین بخششه. یک لبپریدگی خیلی کوچک، خراش ریز، یا فشار موضعی در گوشهها میتونه شکست رو از همان نقطه شروع کنه. خیلی وقتها این آسیب هنگام حمل، جابهجایی یا نصب اتفاق میافته ولی دیده نمیشه.
3) نصب غیراستاندارد و تماس مستقیم با فلز/قاب
اگر شیشه در قاب لقی استاندارد نداشته باشه، یا زیر شیشه از پد و لقمههای مناسب (مثل نئوپرن) استفاده نشه، شیشه تحت فشار نقطهای قرار میگیره. این فشار با تغییرات دما و حرکتهای سازهای تشدید میشه و میتونه باعث شکست ناگهانی بشه.
4) شوک حرارتی و اختلاف دمای شدید
وقتی یک بخش از شیشه خیلی گرم و بخش دیگر سردتر میمونه (مثلاً تابش مستقیم آفتاب + سرمای محیط/باد)، تنش حرارتی ایجاد میشه. اگر این تنش از تحمل شیشه بالاتر بره یا شیشه قبلاً نقطه ضعف داشته باشه، شکست رخ میده.
5) سوراخکاری/جاساز نامناسب یا اجرای اشتباه یراقآلات
شیشه سکوریت بعد از سکوریت قابل برش و سوراخکاری نیست. همچنین اگر سوراخها، لبهزنی، پولیش و فیتینگ یراق درست نباشه، تنش موضعی بالا میره و احتمال شکست بالا میره.
6) بار باد، لرزش و حرکتهای جزئی سازه
در نماها، جانپناهها، پارتیشنهای بزرگ یا مکانهای پرتردد، بار باد، لرزش و حرکتهای کوچک سازهای اگر با نصب استاندارد و پدگذاری درست کنترل نشن، میتونن عامل شکست باشن.
چطور احتمال خودکشی شیشه سکوریت را کم کنیم؟
- انتخاب درست شیشه
- خرید از تولیدکننده/کارگاه معتبر با کنترل کیفیت
- بررسی ظاهری: لبهها بدون لبپریدگی، موج شدید نداشته باشه، خش عمیق نباشه
- برای پروژههای حساس: درخواست گزینههای کنترل ریسک مثل Heat Soak Test (در صورت امکان)
- نصب استاندارد (اینجا معمولاً همه چیز تعیین میشود)
- استفاده از پد نئوپرن/لقمه استاندارد زیر شیشه و نقاط تکیهگاه
- جلوگیری از تماس مستقیم شیشه با فلز، پیچ، یا لبه تیز
- رعایت لقی و فاصله استاندارد داخل قاب (تا انبساط/انقباض گیر نکنه)
- نصب توسط تیم باتجربه (خصوصاً در نما، فریملس، جانپناه)
- انتخاب راهکار ایمنتر برای فضاهای حساس
در مکانهای پرتردد یا ارتفاع بالا، به جای سکوریت تنها، از لمینت سکوریت استفاده کنید تا اگر شکست هم رخ داد، شیشه یکباره سقوط نکنه.
نشانههایی که قبل از شکست باید جدی بگیرید
- لبپریدگی یا ترک ریز در گوشهها
- صدای تقتق یا فشار غیرعادی هنگام باز و بسته شدن درب/پنجره
- گیر کردن شیشه در قاب (نشانه فشار و نبود لقی)
- تغییر شکل قاب یا رگلاژ نبودن یراق
تفاوت خودکشی شیشه سکوریت با شکست معمولی
- شکست معمولی: ضربه، فشار یا حادثهی مشخص دارد و معمولاً قابل ردیابی است.
- خودکشی شیشه سکوریت: بدون ضربهی واضح رخ میدهد، اما ناشی از تنشهای ذخیرهشده یا نقصهای قبلی است که در یک لحظه آزاد میشوند.
بیشتر بدانید: تفاوت شیشه لمینیت با شیشه سکوریت
بعد از شکست شیشه، چطور علت را تشخیص دهیم؟
- شکست از گوشه شروع شده؟
→ احتمال آسیب لبه یا فشار نصب - شکست از وسط شیشه؟
→ احتمال ناخالصی یا شوک حرارتی - اثر تماس فلز یا پیچ وجود دارد؟
→ نصب غیراستاندارد - تابش شدید آفتاب در یک نقطه؟
→ تنش حرارتی موضعی
این بررسی ساده، در انتخاب راهکار بعدی بسیار مهم است.
سوالات متداول کاربران
نه؛ معمولاً دلیل وجود دارد، فقط همان لحظه قابل مشاهده نیست (ناخالصی، تنش، نصب یا آسیب ریز).
اگر علت، فشار نقطهای/تماس با قاب/تنش نصب باشد، بله میتواند نقش خیلی مهمی در کاهش ریسک داشته باشد.
«کامل» هیچوقت قول علمی نیست، ولی برای فضاهای پرریسک بهترین ترکیب معمولاً این است: نصب استاندارد + پدگذاری درست + لمینت سکوریت.