شیشه سکوریت (Tempered Glass) یکی از پرکاربردترین انواع شیشه‌های ایمنی در ساختمان‌سازی، درب و پنجره دوجداره، نرده شیشه‌ای، کابین دوش و نما است. با وجود مقاومت مکانیکی بالا، در برخی موارد نادر شاهد شکستن ناگهانی آن بدون برخورد خارجی هستیم. این پدیده با نام «خودکشی شیشه سکوریت» یا Spontaneous Glass Breakage شناخته می‌شود.
در این مقاله، به‌طور کامل دلایل علمی این رخداد، راهکارهای پیشگیری، و تاثیر آن در پروژه‌های ساختمانی را بررسی می‌کنیم.
خودکشی شیشه سکوریت چیست؟
شکست ناگهانی و بدون هیچ ضربه یا فشار بیرونی در شیشه‌های سکوریت را “خودکشی” می‌نامند. در ظاهر ممکن است این شیشه سالم و بی‌نقص باشد، اما تحت تأثیر عوامل داخلی یا تغییرات دمایی، ناگهان خرد می‌شود. این پدیده بیشتر در شیشه‌هایی رخ می‌دهد که در فرآیند سکوریت، برخی ناخالصی‌ها یا تنش‌های داخلی باقی مانده‌اند.
چرا این اتفاق اهمیت دارد؟
برای سازندگان، معماران و مصرف‌کنندگان، ترکیدن ناگهانی شیشه سکوریت می‌تواند خطر جانی و هزینه مالی بالایی داشته باشد. در پروژه‌های بزرگ مثل ساختمان‌های بلندمرتبه، پاساژها، یا ویلاهای مدرن با نمای شیشه‌ای، یک شکست ناگهانی می‌تواند اعتبار برند را زیر سؤال ببرد.
مهم‌ترین دلایل شکستن ناگهانی شیشه سکوریت
وجود ذرات سولفید نیکل (NiS)
2. عدم انجام تست Heat Soak
تست Heat Soak یک مرحله تکمیلی است که شیشه‌ها پس از فرآیند سکوریت به مدت 2 تا 4 ساعت در دمای 280 درجه سانتی‌گراد حرارت داده می‌شوند. در این فرآیند، شیشه‌هایی که دارای ذرات NiS هستند، در کارخانه می‌شکنند و از چرخه تولید خارج می‌شوند. اگر این تست انجام نشود، ریسک خودکشی شیشه به‌طور چشمگیری افزایش می‌یابد.البته شایان ذکر میباشد که دستگاه Heat soak در ایران موجود نیست و اگر هم امکان انجام چنین فرآیندی بود هزینه های تولید شیشه سکوریت در حدود دوبرابر می بود.
3. تنش‌های حرارتی محیطی
اگر شیشه در محیط‌هایی با اختلاف دمای زیاد (مثل نمای جنوب در تابستان یا نزدیک تجهیزات حرارتی) نصب شود، تنش‌های حرارتی داخلی می‌توانند منجر به شکست ناگهانی شوند.
4. خطا در نصب و قاب‌بندی
فشارهای نقطه‌ای ناشی از قاب‌های نامناسب، تماس با فلز، یا فشار بیش از حد در نقاط خاص، می‌توانند زمینه‌ساز شکستن ناگهانی شیشه باشند.
مقایسه شیشه سکوریت معمولی و Heat Soak شده
| ویژگی | شیشه سکوریت معمولی | شیشه سکوریت Heat Soak شده |
| احتمال خودکشی (شکست ناگهانی) | نسبتاً بالا | بسیار پایین |
| انجام تست اطمینان | ندارد | دارد |
| مناسب برای نمای شیشه‌ای | با ریسک | توصیه‌شده و ایمن |
| قیمت | کمتر | کمی بالاتر ولی ایمن‌تر |
سوالات خودکشی شیشه سکوریت
بله. اگر دارای ذرات سولفید نیکل باشد و تست Heat Soak انجام نشده باشد، احتمال شکست ناگهانی وجود دارد.
تولیدکننده‌های معتبر معمولاً گواهی Heat Soak را ارائه می‌دهند. این اطلاعات باید روی برچسب شیشه یا از طریق فاکتور قابل تأیید باشد.
شیشه سکوریت به صورت ذرات کوچک و نسبتاً بی‌خطر می‌شکند. با این حال، در فضاهای مرتفع یا پر رفت‌وآمد، همین ذرات هم می‌توانند خطرناک باشند.
برای استفاده‌های معمول مثل میز شیشه‌ای یا شیشه کابینت، ضرورتی ندارد. اما در نماهای مرتفع، نرده شیشه‌ای، سقف شیشه‌ای و ویترین‌ها اکیداً توصیه می‌شود.
نتیجه‌گیری
پدیده «خودکشی شیشه سکوریت» اگرچه نادر است، اما پیامدهای جدی دارد. شناخت دلایل و انتخاب محصول مناسب، گامی مهم در ایمنی پروژه‌های ساختمانی است. استفاده از شیشه‌های Heat Soak شده و اجرای صحیح، می‌تواند از این اتفاق پرهزینه جلوگیری کند. با پارسه وین در ارتباط باشید.
